Sterowana regeneracja kości

Czym jest sterowana regeneracja kości?

Sterowana regeneracja kości (SRK), znana również jako guided bone regeneration – GBR, to metoda stosowana głównie w chirurgii stomatologicznej i implantologii, której celem jest odbudowa utraconej kości w miejscach, gdzie doszło do jej zaniku. Celem sterowanej regeneracji kości jest zapewnienie stabilnego, przewidywalnego odtworzenia kości, aby możliwe było późniejsze leczenie protetyczne lub implantologiczne oraz poprawa estetyki i funkcji.

Kiedy zalecane jest wykonanie sterowanej regeneracji kości?

Sterowana regeneracja kości (SRK) jest zalecana w sytuacjach, gdy występuje niedobór tkanki kostnej, a jej odbudowa jest konieczna, aby uzyskać prawidłowe warunki anatomiczne do leczenia stomatologicznego lub implantologicznego. Najczęstsze wskazania obejmują:

1) Zbyt mała ilość kości pod planowany implant – to najczęstszy powód wykonywania SRK. Jeśli kości jest za mało (za mała wysokość lub szerokość), implant nie mógłby się prawidłowo zakotwiczyć.

2) Ubytki kostne po ekstrakcji zęba – po usunięciu zęba kość wyrostka zębodołowego szybko zanika. SRK pozwala odbudować strukturę kości, by przygotować miejsce na implant lub poprawić estetykę.

3) Zanik kości spowodowany stanami zapalnymi – choroby przyzębia, przewlekłe infekcje czy torbiele mogą prowadzić do utraty kości, którą można odtworzyć dzięki SRK.

4) Korekta defektów kostnych – SRK stosuje się przy: ubytkach poziomych, ubytkach pionowych, perforacjach kości, deformacjach wyrostka zębodołowego.

5) Przygotowanie do rozległej odbudowy protetycznej – w sytuacjach, gdy braki zębowe lub niewłaściwe warunki anatomiczne utrudniają wykonanie estetycznej i stabilnej odbudowy protetycznej.

6) Stabilizacja tkanek po urazach – po urazach twarzoczaszki lub złamaniach, gdy doszło do utraty fragmentów kości.

Dla kogo jest sterowana regeneracja kości?

Sterowana regeneracja kości (SRK) jest przeznaczona dla pacjentów, u których występuje niedostateczna ilość kości w obrębie szczęk, a jej odbudowa jest niezbędna, aby przeprowadzić leczenie implantologiczne, protetyczne lub poprawić warunki anatomiczne i estetyczne. Do głównych wskazań należą:

1) Pacjenci z zanikiem kości po utracie zęba – zanik kości następuje stopniowo po ekstrakcji zęba. SRK pozwala odbudować objętość kości przed planowaną implantacją.

2) Pacjenci, u których kość jest zbyt cienka lub zbyt niska, aby wprowadzić implant – jeśli warunki kostne uniemożliwiają stabilne zakotwiczenie implantu, regeneracja jest konieczna, by móc bezpiecznie przeprowadzić leczenie.

3) Pacjenci z ubytkami kostnymi po stanie zapalnym – choroby przyzębia, przewlekłe infekcje czy torbiele mogą prowadzić do zniszczenia kości – SRK umożliwia jej odtworzenie.

4) Pacjenci z wadami i defektami wyrostka zębodołowego – dotyczy to ubytków: poziomych, pionowych, mieszanych, pourazowych.

5) Pacjenci przygotowywani do bardziej rozległych odbudów protetycznych – gdy wymagane jest przywrócenie prawidłowego zarysu i objętości kości.

6) Pacjenci po urazach w obrębie twarzoczaszki – jeśli doszło do utraty fragmentów kości i konieczna jest odbudowa struktury.

Na czym polega zabieg sterowanej regeneracji kości?

Zabieg sterowanej regeneracji kości polega na odbudowie brakującej kości szczęki lub żuchwy w kontrolowany, przewidywalny sposób.

Najpierw pacjent zostaje znieczulony – miejscowo lub, jeśli jest taka potrzeba i wskazania, także w narkozie. Następnie chirurg odsłania dziąsło, aby dostać się do kości w miejscu ubytku. Powstały defekt kostny wypełniany jest materiałem kościozastępczym – może to być kość własna pacjenta, biomateriał pochodzenia zwierzęcego lub syntetycznego, często w postaci granulek. Ten materiał działa jak rusztowanie, po którym w kolejnych miesiącach narasta nowa kość.

Na tak przygotowane miejsce nakładana jest specjalna błona regeneracyjna. Jej zadaniem jest odizolowanie obszaru regeneracji od tkanek miękkich (dziąsła) i utrzymanie przestrzeni dla powstającej kości. Po założeniu błony chirurg szczelnie zaszywa dziąsło.

Od tego momentu rozpoczyna się właściwy proces regeneracji – organizm stopniowo przekształca materiał kościozastępczy w własną, żywą kość. Trwa to zwykle kilka miesięcy, po czym w większości przypadków możliwe jest bezpieczne wszczepienie implantu lub wykonanie innej zaplanowanej odbudowy protetycznej.

Czym regeneruje się kość?

Kość w zabiegu sterowanej regeneracji nie „odrasta z niczego” – potrzebuje odpowiedniego materiału, który zadziała jak rusztowanie i wsparcie dla naturalnych procesów gojenia. Do odbudowy kości wykorzystuje się różne biomateriały kościozastępcze, takie jak:

1) Kość autogenna – czyli własna kość pacjenta, najczęściej pobierana z okolicy żuchwy. To „złoty standard” w regeneracji, ponieważ jest w pełni biologicznie zgodna, zawiera żywe komórki i daje najlepsze, najbardziej przewidywalne rezultaty.

2) Kość allogenna – pochodzi od innego człowieka (dawcy) i jest przygotowana w specjalnym banku tkanek. Stanowi bezpieczny materiał, który może zastąpić lub uzupełnić kość własną pacjenta.

3) Ksenograft – to przetworzona kość pochodzenia zwierzęcego (najczęściej bydlęcego). Po odpowiedniej obróbce jest biokompatybilna i stanowi doskonałe podparcie dla tworzącej się nowej kości pacjenta.

4) Materiały alloplastyczne – syntetyczne materiały kościozastępcze, tworzone w warunkach laboratoryjnych. Imitują strukturę kości i stymulują organizm do jej regeneracji.

Niezależnie od rodzaju materiału, jego rolą jest stworzenie stabilnej przestrzeni, w której organizm może stopniowo wytworzyć nową, własną kość.

Ile trwa procedura sterowanej regeneracji kości?

Sam zabieg sterowanej regeneracji kości zwykle trwa około 45–90 minut. Przy mniejszych ubytkach bywa krótszy, przy rozległych odbudowach – dłuższy, zwłaszcza jeśli jednocześnie wykonywana jest np. implantacja czy pobranie kości własnej pacjenta. Po zabiegu rozpoczyna się pierwsza faza gojenia (dziąsło, szwy), trwa zwykle około 1–2 tygodni. Natomiast właściwa, „głęboka” regeneracja kości trwa dłużej – najczęściej od 4 do 9 miesięcy. To po tym czasie lekarz może ocenić w badaniu klinicznym i radiologicznym, czy kość jest już gotowa na wszczepienie implantu lub dalszą odbudowę protetyczną.

‍